Kütüphanecilik ve yayıncılıkta son zamanlarda dijital teknolojinin kullanımının artması, bizi kitap, kütüphane ve araÅŸtırma mefhumlarını yeniden yorumlama noktasına getirdi. Buna baÄŸlı olarak araÅŸtırma yapmanın mâhiyeti, süreci ve metodları da deÄŸiÅŸmekte… BaÅŸta araÅŸtırmacılar olmak üzere birçok insanın hayatını kolaylaÅŸtıran bu sahadaki geliÅŸmelerden biri de kadîm ve yeni lügatlerimizin kullanışlı bir ÅŸekilde dijital ortama sunulması oldu.Â
Bu minvalde, üç ciltlik Misâlli Büyük Türkçe Sözlük, nâm-ı diÄŸer Kubbealtı Lügâti, evvelden internet ortamına aktarılmıştı (www.kubbealtilugati.com). Bu lügatin bir özelliÄŸi, güncel Türkçede kullanılan kelimelerin yanında, “kullanımdan düşmüş/düşmekte olan” kelimeleri de ihtiva ediyor oluÅŸuydu. Ayrıca gerek Batı dillerinden gelen kelimeler, gerekse Arapça ve Farsça menÅŸei kelimeler orijinal imlalarının gösterilmesi, bu lügati daha kullanışlı hâle getirmiÅŸti. 
Daha sonra OsmanlicaSozlukler.com projesi hayata geçirildi. Bu platform ile 12 sözlük ve 3 ansiklopedi, Arabî harflerle aranabilir hâlde kullanıma sunulmuş oldu. Manuel yahut Arabî harflerle arama-tarama yapılabilen bu proje, araştırmacıları hakikaten büyük bir meşakkatten kurtardı.
Åžimdi ise Yazma Eserler Kurumu (YEK),  Vankulu Lügati ile el-Okyânûsu’l-Basît’i internet ortamına taşıdı. Böylece bu iki lügatin ihtiva ettiÄŸi kelime 140.000 kelimelik madde başı tek tıkla eriÅŸilebilir hâle geldi. Bu projeyi  OsmanlicaSozlukler.com gibi teÅŸebbüslerden ayırt eden hususiyet, her iki lügatin günümüz harflerine aktarılmış hâlde arama yapılabilir olması ve Arabî harflerle yapılan aramaların daha sıhhatli olması…
Lügatlere www.kamus.yek.gov.tr adresinden ulaşılarak istifade edilebilir.
NOTLAR:
Vankulu Lügati, Cevherî’nin (ö. 400/1009’dan önce) kaleme aldığı ve es-Sıhâh adlı meşhur Arapça sözlüğün Vankulu Mehmed Efendi (ö. 1000/1592) tarafından yapılmış tercümesidir. Eseri değerli kılan yönlerden birisi, bir Osmanlı müellifinin kaleminden çıkıp matbaada basılan ilk kitap olmasıdır. Zira eser 31 Ocak 1729 (1 Recep 1141) tarihinde İbrahim Müteferrika tarafından yayına hazırlanarak neşredilmiştir. Vankulu Mehmed Efendi, es-Sıhah’ı bütünüyle karşılamak iddiasıyla ortaya çıkar.
el-Okyânûsu’l-Basît ise Fîrûzâbâdî’nin (ö. 1415) el-Kâmûsu’l-Muhît adlı Arapça sözlüğünün Mütercim Âsım Efendi (ö. 1819) tarafından yapılmış tercümesidir. Arapça-Osmanlıca kaleme alınmış en önemli sözlüklerden biri olan el-Okyânûs’l-Basît, aynı zamanda tercüme, ikmal, tashih ve tenkit özellikleriyle müstakil bir telif özelliğine sahiptir. Arapça ifadelerin tespitinde, Osmanlıca metinlerin doğru anlaşılmasında ana müracaat metni olarak görülen bu şaheser, Arapça dil ve kültür servetini ve Türkçe’nin söz varlığını tespit etmiş olmasıyla bugün de ehemmiyetinden hiçbir şey kaybetmemiştir.
